Meme Kanseri Erken Tanısı İçin Tarama Yöntemleri

Erken evre meme kanseri taraması ve tanısı için güncel ulusal ve uluslararası kılavuzların (örn. NCCN, ESMO, USPSTF, Türkiye Meme Hastalıkları Dernekleri Federasyonu) önerileri büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Erken tanı, mortaliteyi ciddi oranda azaltır ve tedavi başarısını artırır. Klinik uygulamada temel yaklaşım şu şekildedir:

1. Mamografi

Altın standart tarama yöntemidir.

Ortalama riskli kadınlar için öneriler:

·       40-44 yaş: İsteğe bağlı olarak yıllık mamografi (kişisel ve aile öyküsü, risk faktörleri dikkate alınarak).

·       45-54 yaş: Yıllık mamografi önerilir.

·       55 yaş ve üzeri: Mamografi 1-2 yılda bir (hastanın tercihi ve sağlık durumu göz önüne alınarak).

·       75 yaş ve sonrası: Yaşam beklentisine göre karar verilir.

Türkiye'de: Sağlık Bakanlığı, 40-69 yaş arası kadınlara 2 yılda bir mamografi taramasını önermektedir.

2. Kendi Kendine Meme Muayenesi

Kendi kendine meme muayenesi (KKMM) artık kanıt eksikliği nedeniyle tavsiye edilmemektedir. Ancak, kadınların meme farkındalığı (meme dokusundaki değişiklikleri gözlemleme) teşvik edilmektedir.

3. Klinik Meme Muayenesi

Ortalama riskli kadınlarda:

·       20-40 yaş arası her 1-3 yılda bir, 40 yaş sonrası ise her yıl hekim tarafından meme muayenesi yapılması önerilir.

Yüksek riskli kadınlarda: Daha sık aralıklarla ve daha erken yaşta başlanabilir.

4. Meme MR (Manyetik Rezonans Görüntüleme)

Yüksek riskli kadınlar için:

·       BRCA1/2 mutasyonu taşıyanlar, ailede güçlü meme/over kanseri öyküsü olanlar, göğüs bölgesine genç yaşta radyoterapi almış olanlar için yıllık mamografiye ek olarak yıllık meme MR önerilir.

5. Ultrasonografi

Mamografi ile saptanamayan lezyonların değerlendirilmesinde, yoğun meme dokusu olan kadınlarda veya genç kadınlarda ek olarak kullanılabilir.

Tarama aracı olarak ortalama riskli kadınlarda rutin önerilmez, mamografi tamamlayıcısıdır.

Kısaca

·       Ortalama riskli kadınlarda: 40 yaşından itibaren 2 yılda bir mamografi.

·       Yüksek riskli kadınlarda: Daha erken ve daha sık aralıklarla, meme MR ve mamografi kombinasyonu ile.

·       Kendi kendine muayene: Farkındalık amaçlı önerilir.

·       Klinik meme muayenesi: 20 yaşından itibaren düzenli aralıklarla.

Ek Bilgi

Tarama programları, yaşam beklentisi, komorbiditeler ve hastanın tercihiyle kişiselleştirilmelidir.

Tarama dışı, semptomatik olgularda (kitle, akıntı, cilt değişikliği vb.) hızlı tanı algoritmaları kullanılmalıdır.

Türkiye’de Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM) ücretsiz mamografi taraması yapmaktadır.