top of page
Ara
sanliua

Kanserde ağrı tedavisi

Güncelleme tarihi: 9 Ara 2021


Kanser olan hastalarda önemli problemlerden biri ağrı yakınmasıdır. Yeni tanı konmuş hastaların %30' unda, ileri evre kanser olan hastaların %70' den fazlasında ağrı söz konusudur. Ağrı tedavisi ile hasta yaşam kalitesi artmakta ayrıca ileri evrede kullanılan immünoterapi, hedefleyici tedaviler, kemoterapi gibi sistemik tedaviler uyum tedavilerin zamanında uygulanabilmesi gibi avantajlar nedeniyle sağ kalım üzerine olumlu etkileri olmaktadır. AĞRI TİPLERİ Üç tip ağrı tanımlanmıştır: Somatik ağrı Kutanöz veya derin dokulardaki nosiseptörlerin aktivasyonu ile ortaya çıkar. İyi lokalize edilen bir ağrıdır. Metastatik kemik ağrısı, cerrahi sonrası kesi bölgesindeki ağrı, miyofasiyal ve muskuloskletal ağrı bu grupta yer alır. Viseral ağrı Torasik, abdominal, pelvik organların infiltrasyonu, kompresyonu ve gerilmesi ile nosiseptörlerin aktivasyonundan kaynaklanır. Tipik olarak intraperitoneal metastazı olan hastalarda ortaya çıkar ve pankreatik kanserde yaygındır. İyi lokalize edilemez, baskı hissi, sıkıştırma şeklinde tanımlanır. Akut olduğu zaman bulantı, kusma gibi otonomik disfonksiyonla birliktedir. Nöropatik ağrı Periferal veya santral sinir sisteminin kompresyonu, infiltrasyonu gibi nedenlerle hasarlanması sonucu ortaya çıkar. Yine iyatrojenik olarak radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi tedavileri komplikasyonu olarak görülebilir. Bu üç tipte ağrı aynı hastada tek veya kombine olarak ortaya çıkabilir. Bu ağrı tiplerinde farklı ilaç ve ilaç dışı yaklaşımlar gerekli olabilir. ZAMANA GÖRE AĞRI Akut ağrı Genellikle başlangıcı iyi tanımlanır ve genellikle otonomik sinir sistemi disfonksiyonuna ilişkin semptomlarla beraberdir. Kronik ağrı 3 aydan fazla devam eden ağrıdır. Başlangıcı pek iyi hatırlanmaz. Genellikle ağrıya adapte olunmuştur ve beraberinde davranış, yaşam stili değişiklikleri vardır. AĞRININ KLİNİK OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ Dikkatli anamnez Hastanın psikolojik durumunun değerlendirilmesi Ayrıntılı sistemik ve nörolojik muayene Diagnostik taramalar Analjezi sağlanması Tedaviye yanıtın düzenli olarak değerlendirilmesi Tanısal ve tedaviye yönelik girişimlerin hasta düzeyinde kişiselleştirilmesi Tedavide hedefin tam olarak belirlenmesi Hasta ve yakınlarının bilgilendirilmesi AĞRI TEDAVİSİ Ağrı tedavisi multidisiplinerdir ve hastanın primer hastalığının tedavisi ile birlikte yürütülür. Analjezik ilaç tedavisi yanı sıra gerekli durumlarda anestezik, cerrahi önlemler alınmalı ve rehabilitasyon, psikiyatrik tedavi uygulanmalıdır. Ağrının ilaçlarla kontrol altına alınması belli düzenlemelerle yapılmaktadır. Daha çok tercih edilen WHO tarafından düzenlenmiş basamak tedavisidir. Temel olarak bu yöntemde NSAİ ajanlarla tedaviye başlanır ve ağrının kontrol altına alınıp alınmama durumuna göre opioid kullanımına giden bir süreçte tedaviye devam edilir. 1. Basamak ağrı tedavisi Bu basamakta hafif derecede, ılımlı kanser ağrısı tedavi edilir. Bu grup hastalar nonopioid analjeziklerle tedavi edilmelidir. Ağrının spesifitesine göre bir adjuvant eklenebilir. 2. Basamak ağrı tedavisi Bu grupta hafif yada orta derecede olup birinci basamakta kontrol edilememiş ağrı tedavi edilir. Nonopioid analjeziğe bir opioid eklenir (codeine, oxycodone). Ağrı özelliğine göre gerekirse adjuvant ilave edilmelidir. 3. basamak ağrı tedavisi İkinci basamak ağrı tedavisi ile kontrol altına alınamamış ağrı tedavisi bu gruba girer. Nonopioid ile opioid (morfin) kombine edilir. Gereken olgularda adjuvant eklenmelidir. Adjuvant olarak kullanılan ilaçlar sıklıkla Amitriptyline, carbamazepine, Corticosteroid lerdir.

Prof Dr Ulus Ali Şanlı

36 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page